رادیو تلسکوپ چیست و چه کاربردی دارد؟
تاریخ انتشار: ۱۵ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۵۲۴۸۰۲
رادیو تلسکوپ نوعی آنتن رادیویی است که در اخترشناسی رادیویی به منظور پیدا کردن و جمع آوری اطلاعات از ماهواره‌ها، کاوشگران فضایی و هرگونه منبع رادیویی در فضا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، در سری برنامه‌های زنده اینترنتی آسترومینار که به همت مرکز آموزش نجوم ادیب اصفهان و با موضوع آشنایی با رادیو تلسکوپ‌ها به همراه گزارش ساخت و آزمایش رادیو تلسکوپ VLF مرکز آموزش نجوم ادیب برگزار شد، مهدی لولاکی، همکار این پروژه اظهار کرد: رادیو تلسکوپ نوعی آنتن رادیویی است که در اخترشناسی رادیویی به منظور پیدا کردن و جمع آوری اطلاعات از ماهواره‌ها، کاوشگران فضایی و هرگونه منبع رادیویی در فضا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: این نوع تلسکوپ‌ها با تلسکوپ‌های نوری تفاوت دارند و می‌توانند اطلاعات خود را از منبع رادیویی دریافت کنند؛ رادیو تلسکوپ‌ها دارای دیش‌های بزرگی هستند که به صورت تکی یا چندتایی کار می‌کنند و معمولاً برای جلوگیری از تداخل امواج الکترومغناطیسی منتشر شده از تلویزیون و رادارها در مکان‌های خالی از جمعیت واقع شده‌اند و باید از آلودگی‌های نوری به دور باشد.
همکار پروژه ساخت رادیو تلسکوپ مرکز آموزش نجوم ادیب خاطرنشان کرد: رادیو تلسکوپ‌ها برای ثبت رخدادهای رادیویی از ستاره‌ها، کهکشان‌ها، اخترنماها و سایر اشیا کیهانی استفاده می‌شود.
لولاکی خاطرنشان کرد: در اوایل قرن هفدهم میلادی، انسان با ساختن تلسکوپ، چشم خود را به ابزاری مسلح کرد که توانایی رصد او را افزایش می‌داد؛ هرچند امروزه تلسکوپ‌هایی به مراتب قوی‌تر و حساس‌تر از آنچه گالیله ساخته بود، طراحی شده، اما اصل موضوع هنوز تغییری نکرده است. واقعیت این است که باید نوری وجود داشته باشد تا تلسکوپ بتواند با جمع آوری و متمرکز ساختن آن، تصویر را تهیه کند.
وی با بیان اینکه در قرن نوزدهم، ماکسول، فیزیکدان انگلیسی به ماهیت الکترومغناطیسی نور پی برد، عنوان کرد: امواج الکترومغناطیسی تنها به نور محدود نمی‌شود، بلکه طیف گسترده‌ای را در بر می‌گیرد که چشم انسان تنها قادر به دیدن نور مرئی است و برای مشاهده و درک سایر طول موج‌ها، به ابزارآلاتی برای جمع آوری، آنالیز و آشکارسازی آن‌ها به شکل صوت یا تصویر نیاز دارد.
لولاکی تصریح کرد: امواج الکترومغناطیسی شامل امواج گاما، اشعه ایکس، ماورا بنفش، نور مرئی، مادون قرمز، ماکروویو و امواج رادیویی می‌شود. از آنجا که طول موج و فرکانس با یکدیگر نسبت معکوس دارند، در این گستره امواج رادیویی بیشترین طول موج و کمترین فرکانس و امواج گاما کمترین طول موج و بیشترین فرکانس را دارند.
وی تاکید کرد: اولین آنتن رادیویی استفاده شده برای تشخیص منابع نجومی، توسط کارل گوت یانسکی، یکی از مهندسان آزمایشگاه تلفنی بل در سال ۱۹۳۰ میلادی ساخته شد. این مهندس شغل خود را به شناسایی منابع ایستا که توانایی مداخله با سرویس رادیویی را داشت، اختصاص داد.
همکار پروژه ساخت رادیو تلسکوپ مرکز آموزش نجوم ادیب اظهار کرد: آنتن رادیویی یانسکی برای دریافت سیگنال‌های موج کوتاه در یک فرکانس ۲۰ مگاهرتز تهیه شده بود و کل این مجموعه به وسیله مجموعه‌ای از چهار چرخ، چرخش و هدایت می‌شد؛ یانسکی اطلاعات را روی کاغذ آنالوگ ذخیره و به سه نوع ایستا دسته بندی کرد.
لولاکی تصریح کرد: از سال ۱۹۳۱ که یانسکی اتفاقی رادیو تلسکوپ را کشف کرد، اخترشناسان به این نکته پی بردند که جهان بسیار فراتر از آن چیزی است که چشم ما قادر به دیدن آن باشد و با استفاده از رادیو تلسکوپ‌ها، آشکارسازهای مادون قرمز، ماورا بنفش، تلسکوپ‌های مخصوص اشعه ایکس و گاما، جزئیات بسیار دقیقی از کیهان آشکار و معلوم شد. برای مثال مشخص شد که کیهان مملو از اجرام عجیبی نظیر سیاه چاله‌ها است.
وی گفت: هر قسمت از طیف الکترومغناطیس، موارد عجیب و منحصر به فردی را به اخترشناسان ارائه داده است، بزرگ‌ترین و حساس‌ترین تلسکوپ رادیویی جهان به "چشم آسمان" معروف است، این تلسکوپ، ابزار قدرتمندی برای کشف رازهای پیرامون ستارگان و پیدایش و تحول آن‌ها محسوب می‌شود.
لولاکی افزود: مساحت این تلسکوپ برابر ۳۰ زمین فوتبال است و قطر آن به نیم کیلومتر یا ۵۰۰ متر می‌رسد؛ مقر این تلسکوپ در کوهستان‌های جنوب غربی چین بوده و برای ساخت آن ۱۷۰ میلیون دلار هزینه شده است. سپتامبر سال ۲۰۱۶، پس از گذشت ۲۰ سال از تولید این رادیو تلسکوپ، ساخت آن تکمیل شد.
وی ادامه داد: رادیو تلسکوپ گرین بنک نیز که بزرگ‌ترین رادیو تلسکوپ قابل هدایت از نظر جهت زاویه دید در جهان است، در یکی از ایالت‌های آمریکا قرار دارد. این رادیو تلسکوپ متعلق به رصدخانه ملی رادیو اخترشناسی آمریکا بوده و پس از تخریب در سال ۱۹۸۸، در سال ۲۰۰۰ دوباره احیا شد؛ گرین بنک متشکل از یک صفحه با قطر ۱۰۰ متر است.
در ادامه حمید مقدسی پور، مدیر عامل شرکت سپهر هوافضا با اشاره به روند ساخت این رادیو تلسکوپ گفت: طراحی و ساخت رادیو تلسکوپ بر اساس امواج انجام شده است. فرستنده‌های VLF در نقاط مختلف زمین هستند و این ایستگاه‌ها، سیگنال‌های وی ال اف را روی لایه یونسفر جو زمین ارسال و یون‌های این لایه سیگنال‌های مذکور را بازتاب می‌کنند.
مقدس پور تاکید کرد: آنتن ایستگاه‌های وی ال اف، سیگنال را روی لایه یونسفر ارسال می‌کند و یون‌های این لایه موجب شده تا سیگنال ارسال شده به ما بازگردانده شود. ما به وسیله گیرنده‌های وی ال اف سیگنال را دریافت کرده و پس از عملیات فیلتر و تقویت، به تحلیل سیگنال دریافت شده می‌پردازیم. به طور کلی با استفاده از اندازه گیری توان دریافتی از ایستگاه‌های وی ال اف، می‌توان به اغتشاشات لایه یونسفر پی برد.
وی تصریح کرد: فعالیت‌های خورشیدی و گستردگی میدان مغناطیسی خورشید از جمله مهمترین عوامل اثرگذار بر رفتار لایه یونسفر زمین است؛ در نتیجه با پایش اطلاعات دریافتی می‌توان به اثرات بادهای خورشیدی و فعالیت‌های خورشیدی در این لایه پی برد.
مقدس پور افزود: در این پروژه با ساخت یک گیرنده‌ای ال اف و مدارهای تقویت کننده مورد نیاز، سیگنال‌های یک فرستنده وی ال اف را دریافت می‌کنیم، فرستنده‌های رادیویی وی ال اف مختلفی در سرتاسر جهان در حال کار هستند؛ بنابراین ما باید انتخاب کنیم که قصد داریم سیگنال کدامیک از این فرستنده‌ها را دریافت کنیم، زیرا فرکانس باید بر اساس آنتن گیرنده تنظیم شود.
وی خاطر نشان کرد: فرستنده‌ای باید انتخاب شود که به اندازه کافی قدرتمند باشد تا نویزهای وارد بر آن، اثر مخرب نگذارد. فاصله بین فرستنده تا مقصد نیز باید ایده آل باشد که معمولاً بین ۵۰۰ تا ۵ هزار کیلومتر است.
کد خبر 432067منبع: ایمنا
کلیدواژه: نجوم مرکز نجوم ادیب فركانس اشعه ماورای بنفش تلسکوپ فضایی کاوشگر امواج الکترومغناطیسی کیهان علم و فناوری رادیو تلسکوپ ماهواره شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق مرکز آموزش نجوم ادیب آنتن رادیویی جمع آوری طول موج
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۲۴۸۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نمای حیرت‌انگیز اسب سیاه آسمان از نگاه تلسکوپ فضایی جیمز وب / عکس و فیلم
به گزارش خبرآنلاین، تصاویر جدید تلسکوپ فضایی جیمز وب، بخشی از آسمان را در صورت فلکی جبار (شکارچی)، در سمت غربی ابر مولکولی شکارچی B نشان می‌دهد و بر لبه نورانی بالای ساختار متمایز غبار و گاز سحابی متمرکز است.
سحابی سر اسب که به «بارنارد 33» هم معروف است، از امواج متلاطم گاز و غباری برمی‌خیزد که 1300 سال نوری از ما قرار دارد و پیش‌ستارگان فراوانی را در دل خود جای داده است. این سحابی از ابر میان‌ستاره‌ای عظیمی تشکیل شده که در حال فروپاشی است، ستاره جوان داغی در نزدیکی آن با قدرت تمام، می‌تابد و با پرتوهای پرانرژی خود، این سحابی را لایه‌به‌لایه می‌تراشد. ابرهای گازی اطراف سر اسب قبلاً از بین رفته‌اند، اما ستون برآمدگی از توده‌های ضخیم موادی ساخته شده که فرسایش آن‌ها سخت‌تر است. منجمان تخمین می‌زنند که حدود پنج میلیون سال تا از بین رفتن کامل این سحابی زمان باقی مانده باشد.
شرح عکس: چشم‌انداز لبه فوقانی سحابی سراسب در نور فروسرخ نزدیک. در زمینه تصویر می‌توانید ستارگان کهکشان (اجرام نورانی ۸ پر) و کهکشان‌های دوردست را ببینید. برای مشاهده عکس در ابعاد بزرگ‌تر، اینجا را کلیک کنید.
سحابی سر اسب، از شناخته‌شده‌ترین مناطق تحت سلطه فوتون (PDR) ست. در چنین منطقه‌ای، نور فرابنفش ستارگان جوان و سنگین، ناحیه‌ای از گازوغبار گرم و عمدتاً خنثی را بین گازهای کاملاً یونیزه‌شده اطراف ستارگان پرجرم و ابرهایی که در آن متولد شده‌اند، ایجاد می‌کند. این تابش فرابنفش به‌شدت بر رویدادهای شیمیایی گازهای این مناطق تأثیر می‌گذارد و به‌عنوان مهمترین منبع گرما عمل می‌کند.
این مناطق در جایی پدیدار می‌شوند که گازهای میان‌ستاره‌ای از یک‌سو به‌اندازه‌ای متراکمند که خنثی بمانند و از سوی دیگر، آن‌قدر متراکم نباشند که از نفوذ نور فرابنفش ستارگان پرجرم جلوگیری کنند. نور ساطع‌شده از این نوعPDR ها ابزاری منحصربه‌فرد برای مطالعه فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی است که باعث تحول ماده میان‌ستاره‌ای کهکشان ما و دیگر نقاط عالم، از دوران اولیه تشکیل ستاره‌های عظیم باستانی تا امروز می‌شود.
شرح عکس: نمای لبه فوقانی سحابی سر اسب در نور فروسرخ میانی.
سحابی سر اسب به دلیل نزدیکی و هندسه آن که تقریبا از لبه دیده می‌شود، هدف ایده‌آلی برای اخترشناسان است تا ساختار فیزیکی PDRها و تکامل ویژگی‌های شیمیایی گازوغبار و مناطق انتقالی بین آن‌ها را مطالعه کنند. PDRها از بهترین اجرام آسمان برای بررسی نحوه تعامل تابش با ماده میان‌ستاره‌ای به شمار می‌روند.
آنچه جیمز وب دیده است
به لطف ابزارهای MIRI و NIRCam که به‌ترتیب تصاویر فروسرخ میانی و فروسرخ نزدیک را ثبت می‌کنند،گروهی بین‌المللی از اخترشناسان برای اولین بار، ساختارهای کوچک‌مقیاس لبه نورانی سر اسب را آشکار کردند. آن‌ها همچنین شبکه‌ای از ویژگی‌های طولی را شناسایی کرده‌اند که عمود بر جبهه PDR گسترش یافته و حاوی ذرات غبار و گاز یونیزه‌شده در جریان تبخیر فوتونی سحابی کشیده شده‌اند. این مشاهدات همچنین به اخترشناسان امکان داده است که اثرات تضعیف و انتشار غبار را بررسی کنند و شکل چندبعدی سحابی را بهتر درک کنند.
در مرحله بعد، ستاره شناسان قصد دارند داده‌های طیف‌سنجی به‌دست‌آمده از سحابی را برای اثبات تحول خواص فیزیکی و شیمیایی مواد مشاهده‌شده در سراسر سحابی مطالعه کنند.
تلسکوپ فضایی جیمز وب با آینه ۶٫۵ متری خود، بزرگ‌ترین و قدرتمندترین تلسکوپی است که تاکنون به فضا پرتاب شده است و امید می‌رود که تا پایان این دهه به مأموریت خود ادامه دهد.
منبع: آژانس فضایی اروپا
۵۴۵۴
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901324
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند